Βασιλική Δημητρακοπούλου, Σάκης Καραδήμας
Αντίθετα από τους φόβους πολλών γονέων, η εφηβεία δεν χαρακτηρίζεται πολύ συχνά από σφοδρές συναισθηματικές διαταραχές. Περίπου 10-15% των εφήβων παρουσιάζουν σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Τις πιο πολλές φορές οι γονείς βοηθούν τα παιδιά να τα αντιμετωπίσουν και, αν τα προβλήματα δεν ξεπεραστούν, αναζητούν την βοήθεια ειδικών. Τα ψυχολογικά προβλήματα που έχουν σχέση με συναισθηματικές διαταραχές ή με εντάσεις των εφήβων συνήθως, αφορούν το άγχος, την κοινωνική φοβία, την κατάθλιψη, αισθήματα κατωτερότητας, ντροπής και έλλειψης πρωτοβουλίας και τον θυμό.
Πότε όμως, θα πρέπει να πάψουμε να λέμε για έναν έφηβο «εντάξει, θα το ξεπεράσει»; Η απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα θα δοθεί εάν αναλογιστούμε πιο εξειδικευμένες ερωτήσεις που είναι πολύ σημαντικές, γιατί τα προβλήματα των εφήβων έχουν συχνά αρνητικές επιπτώσεις τόσο στους ίδιους τους εφήβους όσο και σε όσους βρίσκονται σε επαφή μαζί τους. Τέτοιες ερωτήσεις είναι:
- Νιώθει το παιδί μου υπερβολικά δυστυχισμένο, αμήχανο, δειλό, εχθρικό, ανήσυχο ή παθολογικά ένοχο;
- Εξωτερικεύει το θυμό του πολύ εύκολα;
- Είναι η αντοχή του στις αποτυχίες χαμηλή;
- Κλείνεται στον εαυτό του ύστερα από κάποια αποτυχία;
- Δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει καινούργιες ή δύσκολες καταστάσεις;
- Δυσκολεύεται να δημιουργήσει και να διατηρήσει σταθερές σχέσεις με συνομηλίκους και ενήλικες;
- Μαθαίνει από τις εμπειρίες ή τις αποτυχίες του;
- Τα πάει καλά με τους δασκάλους ή άλλους ενήλικες που έχουν εξουσία;
- Ποιες είναι οι συνέπειες, καλές ή κακές, από τις πράξεις του;
- Εμποδίζει κάποια συγκεκριμένη συμπεριφορά τον /την έφηβο/η να νιώσει ικανοποίηση, να απολαμβάνει τις κοινωνικές σχέσεις, να διασκεδάζει, να εργάζεται αποτελεσματικά ή να είναι συνεπής στις σχολικές του/της υποχρεώσεις;
Η θετική απάντηση σε αρκετές από τις παραπάνω ερωτήσεις μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά στο να διακρίνουμε την σημαντικότητα των δυσκολιών που αντιμετωπίζει το παιδί μας και να αναζητήσουμε την υποστήριξη ενός ειδικού για την αντιμετώπισή τους.
